مرجع مسجد غدیر مشهد

قسمت سوم مسجد تاریخانه
قسمت سوم مسجد دامغان تالار کهن و سرپوشیده مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد زمستانی آن میباشد. به ارتفاع ۱۴ و پهنا ۹/ ۳۰ متر، که در جنوب غربی جای‌دارد. سقف سازه، در جهت ارتفاع به دو قسمت ضربی تقسیم شد‌ه‌است که مبنا های هر قسمت بر روی چهار ردیف مکعب مستطيل یک اندازه و برابر هـم قـرار دارااست. قـطـر هـر ردیف ۱/ ۳ متر میباشد.

ردیف نخستین مقابل در ورودی، مدخل را به دو قسمت تقسیم می نماید، که اکنون یکی‌از آن‌ها مسدود میباشد. بنـظـر میرسد که نصیب شمالی سازه یک در و نصیب جنوبی نیز در دیگری داشـتـه، و بیان کننده در شمالی به زنان و جنوبی به مردان تخصیص داشته میباشد.

در قسمت جنوبی مسجد تاریخانه ، مقابل آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد هر ردیف یک ردیف دیگر هم جای‌دارد که متصل به دیوار جنوبی میباشد. دربین هرمورد از ستـونهای متصل به دیوار طاقچه ای جای دارد. در ضلع غربی نیز در بین یک قسمت دو طاقچه و در نصیب دوم آن، به مکان دو طاقچه یک طاقچه و محراب قراردارد تک تک بـنا بـا خشت تزیین گردیده‌است و سبکی معمولی داراست.

قسمت چهارم مسجد تاریخانه
قسمت چهارم مسجد تاریخانه تحت عنوان وسیع ترین حیاط سابق سازه جلوه می نماید که یک شـبـسـتـان بـلـنـد میباشد، با دو دهنه در کـنـار شبستان والا این راه معماری اسلامی اهل ایران از قسم سلجوقیان توشه دیگر در جمهوری اسلامی ایران متداول شـد. پیشتـر ایـن شـیوه در عـهـد ساسانـی مـتـداول بود. بالاسر شبستان اساسی و بلندمرتبه، مکان خالی کتیبه ای قراردارد، البته خیر کاشی دارااست خیر جهانگرد و محققی از آن گزارش داده میباشد.

شبستان گرانقدر مسجد تاریخانه از روش ستونهای مکعب مستطیل و ضخیم به ایوانهای جنبی متصل میباشد. در کناره شمال غربی و جنوب غربی سازه ، ایـن ایوانـهـا به وضوخانه و نصیب زمستانی پیوند می خورد. ستونهای مکعبی صورت، در ضلع شمالی و جنوبی متصل به دیوارند. در مجمـوع، این ایوانها و شبستان، بوسیله شش ردیف آزاد مکعبی صورت و ده ردیف متصل به دیوار، صورت هلالی آجری شبستان و دهانه های متصل به آن را تحمل می نمایند .

نصیب پنجم مسجد تاریخانه
این قسمت از مسجد دامغان با اعتنا به رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد نقشه هـمکف سازه می‌تواند ادامه قسمت نخستین بـاشـد، که در زیرزمـیـن و بـخـش شـرقـی بـنـا قرار گرفته میباشد این نصیب مسجد ویرانه ای بوده میباشد که توسط میرزا محمدخان سپهسالار مرمت گردیده‌است. این مسجد عبارت میباشد از یک شبستان و یک صحن.

شـبـسـتـان مسجد تاریخانه هـجـده طـاق خوانچه پوش و ده ردیف مربع آجری دارااست. «ارتفاع شبستان چهل و سه گام ( ۲6 متر) و پهنا بیست و سه گام ( ۱4 متر)، و قبله به حیثی کـج اسـت کـه بـایـد رو بـه ضـلـع طـرف يـمـن ايـسـتـادو نماز گزارد. و در همین ضلع محرابی میباشد، در شبستان یکسری بخاری درست شده و صحنی که مرحوم سپهسالار برای مسجد سازه کرده، نـاتمـام مـانـده میباشد.

گچبری مسجد تاریخانه نیمه‌تمام میباشد و فقط محراب و قسمت جنوب غربی صحن گچبری شد‌ه‌است. گچبری محراب الهام گرفته از شبستان الجايتو جامع اصفهان میباشد، که به صورت سنتی تا قسم قاجاریه تکرار شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد می‌شد. نظیر محراب این مسجد در جامع بسطام شاهرود نیز تکرار گردیده است.

قسمت سوم مسجد تاریخانه
قسمت سوم مسجد دامغان تالار کهن و سرپوشیده مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد زمستانی آن میباشد. به ارتفاع ۱۴ و پهنا ۹/ ۳۰ متر، که در جنوب غربی جای‌دارد. سقف سازه، در جهت ارتفاع به دو قسمت ضربی تقسیم شد‌ه‌است که مبنا های هر قسمت بر روی چهار ردیف مکعب مستطيل یک اندازه و برابر هـم قـرار دارااست. قـطـر هـر ردیف ۱/ ۳ متر میباشد.

ردیف نخستین مقابل در ورودی، مدخل را به دو قسمت تقسیم می نماید، که اکنون یکی‌از آن‌ها مسدود میباشد. بنـظـر میرسد که نصیب شمالی سازه یک در و نصیب جنوبی نیز در دیگری داشـتـه، و بیان کننده در شمالی به زنان و جنوبی به مردان تخصیص داشته میباشد.

در قسمت جنوبی مسجد تاریخانه ، مقابل آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد هر ردیف یک ردیف دیگر هم جای‌دارد که متصل به دیوار جنوبی میباشد. دربین هرمورد از ستـونهای متصل به دیوار طاقچه ای جای دارد. در ضلع غربی نیز در بین یک قسمت دو طاقچه و در نصیب دوم آن، به مکان دو طاقچه یک طاقچه و محراب قراردارد تک تک بـنا بـا خشت تزیین گردیده‌است و سبکی معمولی داراست.

قسمت چهارم مسجد تاریخانه
قسمت چهارم مسجد تاریخانه تحت عنوان وسیع ترین حیاط سابق سازه جلوه می نماید که یک شـبـسـتـان بـلـنـد میباشد، با دو دهنه در کـنـار شبستان والا این راه معماری اسلامی اهل ایران از قسم سلجوقیان توشه دیگر در جمهوری اسلامی ایران متداول شـد. پیشتـر ایـن شـیوه در عـهـد ساسانـی مـتـداول بود. بالاسر شبستان اساسی و بلندمرتبه، مکان خالی کتیبه ای قراردارد، البته خیر کاشی دارااست خیر جهانگرد و محققی از آن گزارش داده میباشد.

شبستان گرانقدر مسجد تاریخانه از روش ستونهای مکعب مستطیل و ضخیم به ایوانهای جنبی متصل میباشد. در کناره شمال غربی و جنوب غربی سازه ، ایـن ایوانـهـا به وضوخانه و نصیب زمستانی پیوند می خورد. ستونهای مکعبی صورت، در ضلع شمالی و جنوبی متصل به دیوارند. در مجمـوع، این ایوانها و شبستان، بوسیله شش ردیف آزاد مکعبی صورت و ده ردیف متصل به دیوار، صورت هلالی آجری شبستان و دهانه های متصل به آن را تحمل می نمایند .

نصیب پنجم مسجد تاریخانه
این قسمت از مسجد دامغان با اعتنا به رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد نقشه هـمکف سازه می‌تواند ادامه قسمت نخستین بـاشـد، که در زیرزمـیـن و بـخـش شـرقـی بـنـا قرار گرفته میباشد این نصیب مسجد ویرانه ای بوده میباشد که توسط میرزا محمدخان سپهسالار مرمت گردیده‌است. این مسجد عبارت میباشد از یک شبستان و یک صحن.

شـبـسـتـان مسجد تاریخانه هـجـده طـاق خوانچه پوش و ده ردیف مربع آجری دارااست. «ارتفاع شبستان چهل و سه گام ( ۲6 متر) و پهنا بیست و سه گام ( ۱4 متر)، و قبله به حیثی کـج اسـت کـه بـایـد رو بـه ضـلـع طـرف يـمـن ايـسـتـادو نماز گزارد. و در همین ضلع محرابی میباشد، در شبستان یکسری بخاری درست شده و صحنی که مرحوم سپهسالار برای مسجد سازه کرده، نـاتمـام مـانـده میباشد.

گچبری مسجد تاریخانه نیمه‌تمام میباشد و فقط محراب و قسمت جنوب غربی صحن گچبری شد‌ه‌است. گچبری محراب الهام گرفته از شبستان الجايتو جامع اصفهان میباشد، که به صورت سنتی تا قسم قاجاریه تکرار شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد می‌شد. نظیر محراب این مسجد در جامع بسطام شاهرود نیز تکرار گردیده است.